In alle online werksessies die we de afgelopen periode gehouden hebben, met professionals, ervaringsdeskundigen, patiënten, hun naasten en managers en bestuurders stelden we de vraag welke ervaringen ze hadden opgedaan met online werken en videobellen tijdens de lockdowns én wat ze zouden willen behouden als iedereen straks weer onbeperkt bij elkaar op locatie mag komen.
Het leverde een enorme rijkheid op aan inzichten. Er blijkt toch veel meer wél te kunnen dan dat van tevoren vaak werd gedacht.
- Videobellen wordt ervaren als een betere manier om in contact te blijven met patiënten dan alleen telefonisch contact. Juist als een behandelaar en een patiënt elkaar al kennen loopt een videocontact meestal heel gemakkelijk.
- Soms is het zelfs gemakkelijker voor een behandelaar om contact met een patiënt te hebben, doordat deze meer op zijn of haar gemak is in de eigen thuisomgeving.
- Situaties in de thuisomgeving kunnen gemakkelijk in beeld gebracht worden waardoor de behandelaar meer inzicht krijgt in het dagelijkse leven van de patiënt. Tenminste als de patiënt dat ook wil.
- Voor naasten is het gemakkelijker om deel te nemen aan gesprekken, vooral als zij verder weg wonen of als zij niet gemakkelijk weg kunnen van werk of school.
- Ook voor patiënten zelf is het fijn om niet altijd moeite te hoeven doen om op locatie te komen, vooral als reizen veel moeite kost of als er thuis veel georganiseerd moet worden om weg van huis te kunnen.
- Sommige onderdelen van de behandeling of begeleiding kunnen prima online bleek uit veel verhalen van patiënten en behandelaren, zoals steunende gesprekken, het uitvragen van klachten, het bespreken van behandelplannen, het samen stellen van doelen, het bespreken van vragenlijsten, evaluatiegesprekken.
- Multidisciplinaire overleggen verlopen efficiënter, ze hoeft alleen actief deel te nemen bij de onderdelen die voor jou van toepassing zijn.
Kanttekeningen zijn er natuurlijk ook:
- De techniek is vaak een beperkende factor. Trage internet verbinding, verouderde of niet 100% werkende apparatuur zijn echte showstoppers.
- Ook is niet iedereen voldoende digivaardig, zowel aan de kant van de professionals als aan de kant van patiënten.
- Achterdocht tegen de technologie speelt soms een rol, de angst dat er iemand mee kan kijken of luisteren.
- Niet iedere patiënt heeft een veilige omgeving waarin het mogelijk is om privé in gesprek te zijn met een behandelaar.
- Voor zowel patiënten als voor behandelaren geldt dat behandelgesprekken soms emotioneel heel belastend kunnen zijn en dat het niet fijn is om die zwaarte in je privéomgeving te hebben. Na afloop kan er behoefte zijn aan steun. Even die hand op je schouder en wat persoonlijke aandacht. Online wordt dat gemist.
- Behandelaren zijn soms bang signalen te missen doordat zij niet de hele persoon in beeld krijgen, minder oogcontact hebben en ze niet alle lichaamstaal kunnen waarnemen.
- Mensen missen de persoonlijke interactie, het continu achter een bureau online contact hebben is vermoeiend en geeft weinig mogelijkheden om even energie op te laden. Online werken wordt vaker als vermoeiend ervaren.
Onze conclusie uit alle genoteerde ervaringen is dat er een zekere balans is tussen elkaar online ontmoeten en op locatie. Beiden hebben op bepaalde momenten een duidelijke meerwaarde. Het vraagt om de flexibiliteit om hybride te werken. Hoe mooi zou het zijn als patienten en behandelaren samen kunnen kiezen en afspreken of het volgende contact dat ze hebben online dan wel op locatie is.
